کد مطلب:2590 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

افكار و عقايد اكبر گنجي چيست؟ منظور از اصلاحات فرهنگي كه ايشان ميگويد چيست؟

برادر عزيز و گرامي! در مورد اكبر گنجي و خصوصيات او فعلاً قضاوت نميكنيم. ايشاننوشته هايي دارد كه بايد دقيقاً خوانده شود تا بشود به قضاوت نشست. ما تنها به طور كلي به بحث اصلاحات ميپردازيم: از مدتها قبل مسايل فراواني به عنوان مرز انديشه ديني مطرح گرديده است و احزاب و سازمانهاي سياسي گوناگوني پديد آمدند. صف بندي و جناح بنديهاي مخالف و موافق شك لگرفته و سازماندهي شدند. گرايشها و واكنشهاي متفاوتي پديد آمد و هر كسي براساس ذوق و سليقه و حب و بغض و گرايشهاي ديني و فكري و وابستگيهاي سياسي و حزبي، به راهي و جناحي و حزب و سازماني و مكتب و آييني روي آورد و جناح خود را مترقي و جناحهاي ديگر را عقب مانده پنداشت و سازمان و گروه خود را ايده آل و واقع گرا و افكارگروههاي ديگر را تخيّلي دانست. تفكرات خود را سالم و جهاني و ارزشمند و نظريات ديگر متفكران را محكوم كرد، كه عامل پيدايش فرقهها و مسلكها و سازمانها و احزاب و گرايشهاي گوناگون سياسي شد. البته ريشه اصلي اين تهاجمها، سياسي است، نه جنبه خيرخواهانه، زيرا بيشتر اين وقايع در طول تاريخ بعد از انقلابها و تحركهاي مذهبي رخ داده است. سياستمداران روشنفكر براي مقابله با خيزشها و انقلابها از راه فرهنگ و تهاجم فرهنگي وارد ميشوند. آنان روحيه خودباختگي و رنگ گرفتن از فرهنگ غرب و وارد شدن در لاابالي گري و ولنگاري و مبارزه با ارزشهاي اسلامي را رواج دادند. يك روز گفتند: دوران دين سپري شده ! بار ديگر گفتند: بدون غرب و تمدن جديد، ترقي و تكامل علمي فرهنگي، ممكن نيست. گفتند: نميشود به مقررات مذهبي كه از قرون گذشته به ما رسيده است، پاي بند شد.

استعمارگران ابتدا تعدادي از روشنفكران را به كار گرفته و به اين حركت، به طور حساب شده دامن زدند و طرحهاي استعماري زيادي را به كار گرفتند، از جمله: سياست ايجاد جنگ بين علم و دين، شعار ناكارآمدي دين، سياست براندازي دين.

بسياري از اينها نماز ميخوانند، ليكن دين را بايد به متخصصان ارجاع دهند.

در هر صورت براي ارزيابي عقايد و انديشهها بايد به كتابها مراجعه كرد، به ويژه كه بيشتر نوشتهها جنبه سياسي دارد، نه ديني لذا قضاوت نهايي مشكل است.

از بين اينها، سياست علم زدگي و اصالت را به علم دادن و زير سؤال بردن دين، تا حدودي موفق بوده است. بعضي از رشنفكران مذهبي كه نخواستهاند مذهب را به طور كلي رها كنند، سعي كردند مذهب را با علم تطبيق بدهند و به اصطلاح دين را علمي كنند. در نتيجه تعبيراتي از قبيل اسلام نوين، اسلام علمي، ماترياليسم اسلامي، اومانيسم اسلامي را سر زبانها آوردند. از طرفي با تعبيرهاي اسلام ملاها، اسلام روحانيت، اسلام حوزهها و اسلام بازار، به صورت آگاهانه سياست دين زدايي را تحقق بخشيدند، تا مانع اصلي را از سر راه غارتگري استعمارگران بردارند. گروهي ديدند براندازي دين، كار سادهاي نيست و تصميم گرفتند كه دين را اصلاح و به اصطلاح بازسازي نمايند. گفتند: براي بازسازي دين، بايد روحنيت و حوزههاي علميه را به انزوا بكشانيم و به فقه شيعه و فقها بتازيم و فلسفه اسلامي را در مقابل تفكرات و مكاتب غربي و انواع ايسمها قرار دهيم. يك روشنفكر معاصر گفت: نگران نباشيد. بحث و جدل نكنيد، چون شريعت، معرفت بشري و عصري و نسبي است. اين عصر كه بگذرد، خود به خود فكر جديد و شريعت جديد پديد ميآيد. در هر عصري باوريهاي دين عوض ميشود و تغيير ميكند. وي مينويسد: آدمي كه فهمش از همه چيز در سيلان و جريان است، فهم ديني خود را نيز نو خواهد كرد و با ساير فهمها پيوند و تناسب خواهد بخشيد.(1) آنان بدين وسيله تئوري قرائتهاي مختلف از دين را مطرح كردند كه بر سر آن جنجالها به راه افتاد. اينها همه براي مبارزه با اسلام ناب محمدي است كه امام خميني(ره) به عنوان يك عنصر لازم و مفيد براي قرن جاهليت مدرن به ارمغان آورده و براي شكست انقلاب اسلامي است كه براساس ايمان به خدا و وحي و غيب و اعتقادات صحيح ايماني مردم مسلمان ايران به وجود آمد و تأثير به سزايي در انقلابها و خيزشهاي اسلامي و حتي غير اسلام در كشورهاي ديگر شد، ولي مردم مسلمان ايران مخصوصاً جوانان بايد با بيداري و آگاهي كامل از جريانهاي انحرافي كه استكبار براي از بين بردن انقلاب اسلامي خواب ديده است، در مقابل انواع توطئهها بايستند و نگذارند كه دين و استقلال كشورشان بر باد رود.(2)

پينوشتها:

1 - سروش، قبض و بسط شريعت، ص 92 - 93.

2 - محمد دشتي، مذهب روشنفكري، با تلخيص و اضافات.